بوستر پمپ آبرسانی – بوستر پمپ آب

بوستر پمپ آبرسانی یکی از تجهیزات پرکاربرد در بخش صنعتی و مصارف خانگی محسوب میشود. در زبان انگلیسی کلمه بوستر (Booster) به معنای تقویت کننده میباشد.  این تجهیز از اتصال موازی یک یا چند الکتروپمپ به یک تابلو فرمان هوشمند جهت کنترل تشکیل میشود.

کاربرد این سیستم در جهت تثبیت فشار آب و تلاش برای یکنواخت کردن آن در یک دبی جریانی مشخص و البته بدون محدودیت در اندازه مصرف آب میباشد. به این شکل در هنگام اوج مصرف نوسان فشار از بین خواهد رفت. این کار با استفاده از الکتروموتورهای نصب شده در سیستم و تغییر دور آنها و همچنین اضافه شدن آنها به مدار انجام میشود.

از بوستر پمپ آبرسانی در برجها و ساختمانهای مسکونی با واحدها و جمعیت زیاد، در سیستمها و تجهیزات آتشنشانی (بوستر پمپ آتشنشانی)، سیستمهای آبنما و انواع فواره ها، مجتمع ها و شهرک های صنعتی، در ساختمانها و مجتمع های تجاری، زمینها و باغهای کشاورزی استفاده میشود. در نظر داشته باشید گزینه های دیگری نیز بر اساس نیاز بر این کاربردها میتواند اضافه شود.

در بوستر پمپ های آب برای اینکه بتوان از صدمه دیدن آنها توسط ضربات مکانیکی یا الکتریکی در هنگام استارت آن جلوگیری کرد از اینورتر (Inverter) استفاده میکنند. با استفاده از اینورتر الکتروموتور به آرامی شروع به کار میکند و به مرور دور و قدرت آن افزایش پیدا میکند. اگر پمپ به حداکثر توان کارکرد خود برسد و همچنان فشار و حجم آب به اندازه کافی نباشد پمپ دوم به شکل اتوماتیک وارد جریان مدار خواهد شد.

معمولا در حالتی که این سیستمها به صورت همیشگی در حال کار هستند و یا مثلا در مصارف کشاورزی و باغبانی، برای تغییر استارت نوبتی پمپها از سیستم PLC استفاده میشود. به امکان تعیین کننده نوبت استارت پمپها Change Over گفته میشود.

انواع بوستر پمپ آب خانگی

به صورت کلی بوستر پمپهای آبرسانی را میتوان به دو دسته کلی تقسیم کرد. به دلیل استفاده زیاد این سیستمها در مجتمع های مسکونی از آن به عنوان بوستر پمپ خانگی نیز یاد میشود. در این نوع دسته بندی انواع کاربری، تعداد پمپها و فشار کاری و … در نظر گرفته نشده است.  در زیر به توضیح تفصیلی هر نوع از آنها میپردازیم:

بوستر پمپ آب دور متغیر

در سالهای اخیر جمعیت شهر نشین به خصوص در شهرهای بزرگ همواره در حال افزایش بوده است. در همین راستا ساختمانهای بزرگ مسکونی و تجاری با واحدهای زیاد احداث شده است. در همین راستا و با توجه به بالا رفتن مصرف آب ، بکارگیری سیستمهای تقویت و یکنواخت سازی فشار آب به یک نیاز تبدیل شده است. نیاز این تجهیزات به خصوص در هنگام اوج مصرف و فاکتورهای بیرونی مانند خرابی لوله ها یا افتهای ناشی از اتصالات مسیر آبرسانی بسیار بیشتر احساس میشود.

برای دستیابی به این هدف از تجهیزات پمپاژ آب استفاده میشود. به این سیستم بوستر پمپ دور متغیر گفته میشود. با استفاده از این سیستم علاوه بر تامین فشار آب استاندارد مصرف برق نیز به بهترین شکل بهینه خواهد شد. دلیل آن نیز این است که از پمپها بسته به مصرف و در زمانهای مورد نیاز استفاده خواهد شد.

یک اشتباه که گاهی اوقات در طراحی سیستمهای بوستر پمپ آبرسانی دیده شده است بکارگیری تعداد پمپ به اندازه تعداد واحدهای آپارتمانی میباشد. یعنی به ازای هر واحد یک پمپ در نظر گرفته شده است. انجام این کار باعث افزایش هزینه های راه اندازی و نگهداری،  مصرف برق و آلودگی صوتی بیشتر و سایر مشکلات خواهد شد. علاوه بر این هنگامی اگر پمپ یک واحد دچار خرابی شود جریان آب آن تا تعمیر مجدد قطع خواهد بود. این در حالی است که با یک طراحی مناسب میتوان تنها توسط یک یا دو بوستر پمپ دور متغیر تمام واحدهای آپارتمانی را پوشش داد. البته در صورت تعداد بسیار بالای واحدها مانند برج های مسکونی بزرگ این اعداد افزایش خواهند داشت.

نحوه کارکرد بوستر پمپ دور متغیر

کنترل دور الکتروموتور در بوستر پمپهای هوشمند امروزی و با استفاده از فرمانهایی که از تابلو هوشمند صادر میشود به راحتی قابل اجرا  است.  برای ساخت بوستر پمپ آبرسانی  از نوع دور متغیر حتما باید از امکان اینورتر استفاده شود. الکترو موتورهایی که در این سیستمها از آنها استفاده میشود دارای دور متغیر هستند. این سرعت از صفر تا سرعت اسمی آنها قابل افزایش و متغیر خواهد بود. این بدین معنی است که  با تغیر گردش الکترو پمپ، منحنی فشار و دبی پمپ هم عوض میشود. به شکلی که با سرعت‌های گردش مختلف در یک فشار ثابت، می‌توان دبی‌های مختلفی را در خروجی پمپ دریافت کنیم.

الکتروپمپها  در سیستم دور متغیر به یکباره روشن یا خاموش می شوند. در ابتدای کار بوستر اولین و اصلی ترین الکتروپمپ شروع به گردش میکند. سپس با افزایش پلکانی سرعت گردش تلاش برای تامین دبی آب مورد نیاز انجام میشود. هنگامی که مصرف آب نیز به شکل تدریجی افزایش پیدا میکندسرعت گردش الکتروپمپ نیز با همان نسبت افزایش پیدا میکند. این کار با افزایش فرکانس برق خروجی از اینورتر و برق ورودی به الکتروپمپ همراه خواهد بود، که تا رسیدن فرکانس برق خروجی اینورتر به فرکانس برق شهری ادامه پیدا خواهد کرد. در این حالت است که سرعت چرخش الکتروپمپ و میزان آب دهی آن به حداکثر رسیده و بعد از آن در همان نرخ سرعت به کار کردن با فرکانس برق شهر ادامه خواهد داد.

در این مرحله الکترو پمپهای بعدی در صورت نیاز به مدار اضافه خواهند شد و فرکانس آنها نیز از صفر تا تامین حداکثر فشار آبدهی مورد نیاز افزایش پیدا خواهد کرد. روشن یا خاموش شدن موتورهای الکتریکی در این سیستم به شکلی کاملا منعطف و تغییرات  سرعت آنها براساس میزان مصرف آب متغیر خواهد بود. به این شکل هدف نهایی که همان ثابت کردن فشار آب مورد نیاز است توسط بوستر پمپ آبرسانی به دست می آید.

مزایای بوستر پمپ های دور متغیر

• دستیابی به میزان فشار آب ثابت حتی در زمان های اوج مصرف.
• عدم احتیاج به پمپ یدکی یا هماک جوکی پمپ.
• حذف شدن ضربه در شبکه ی مصرف به دلیل روشن و خاموش شدن الکتروپمپها به صورت تدریجی.
• کاهش پیدا کردن هزینه های نصب ، نگهداری و سرویس.
• ایجاد تعادل میزان آب پمپاژی با مقدار آب مورد نیاز شبکه مصرف.
• کم شدن اندازه مصرف برق تا سی درصد با استفاده از تکنولوژی تغییر دور پلکانی و اینورتر.
• کاهش فضای مورد نیاز در موتورخانه به دلیل عدم احتیاج به منابع دیافراگمی.
• افزایش طول عمر بوستر پمپ متغیر و کاهش خرابی و استهلاک انواع قطعات متحرک موتورهای الکتریکی و کوپلینگ ها.

باید توجه داشته باشید انواع بوستر پمپ های آبرسانی ، آتش نشانی، صنعتی و… شرکت مهام صنعت پس از انتخاب تعداد، مدل و نوع الکترو پمپ مورد نیاز پروژه (مانند پمپ لوارا، پمپ پنتاکس، پمپ ابارا، گرانفوس، پمپ ایران و ….) توسط کارفرمای طرح تهیه و ارائه میگردد. البته در ادامه تأییدیه دفتر فنی یا مهندسین مشاور پروژه با توجه به ملاحظات فنی و تجربه کارشناسان این امر نیز ضروری میباشد.

بوستر پمپ آبرسانی دور ثابت

در این نوع از بوسترها از سوئیچ های فشار (Pressure Switch) استفاده میشود. این ابزار توانایی فرمان نوبتی و اضافه شدن پمپها به شبکه ی مصرف را براساس نیاز فراهم میکند. در این حالت هر پمپ را بر حسب اختلاف فشار مشخص شده با پمپ قبلی تنظیم میشود. بنابراین کنترل فشار و دبی مصرف به صورت متعادل و بهینه بوجود بدست خواهد آمد.

بوستر پمپهای دور ثابت دارای برق تک فاز(220 ولت) و یا سه فاز(سه فاز)  و یا در شرایطی ترکیبی از این دو حالت میباشند. در حالت پیشرفته تر موتورهای الکتریکی سیستم میتوانند به شکل نوبتی روشن و خاموش بشوند. در این مدل کنترل فشار تنها با استفاده از دو سوئیچ فشار انجام میشود. یکی از این سوئیچها در حالت حداکثر و دیگری در حالت حداقل فشار تنظیم و بکار گرفته میشوند. هنگامی که هر کدام از این سوئیچها بسته میشود سیگنال رسیدن فشار آب به حداقل یا حداکثر به تابلوی فرمان بوستر ارسال میشود. تبلئی کنترل نیز با توجه به سیگنال ارسالی دستورات لازم را جهت خاموش شدن یکی از موتورها و یا روشن شدن پمپ بعدی به مدار ارسال میکند.

برخلاف نوع دور متغیر، در بوستر پمپهای دور ثابت ممکن است یک یا چند منبع دیافراگمی براساس نیاز و با ظرفیت متناسب بکار گرفته شود. برای تعیین ظرفیت مناسب این منابع برای 15 مرتبه  روشن و خاموش شدن هر یک از الکترو پمپهای بوستر باید ظرفیت یک پمپ ( بر حسب لیتر در دقیقه) را به تعداد پمپها تقسیم کرد. اغلب راندمان منبع دیافراگمی 33% میباشد، با این حساب حجم نامی منبع سه برابر حجم واقعی آن میباشد.

نحوه کارکرد بوستر پمپ دور ثابت

هنگامی که یک یا چند موتور الکتریکی در این سیستم روشن و در حال کار باشد آب مصرفی مورد نیاز تامین خواهد شد، در عین حال مقدار مازاد در دیافراگم منبع ذخیره میشود. این کار باعث میشود فشار سیستم به صورت تدریجی بالا رفته تا به میزان فشار پرشر سوئیچ حداکثر برسد. در نتیجه با بسته شدن مدار آن، سیگنال خاموش شدن موتور الکتریکی بوسیله مدار فرمان ارسال میگردد. از این مرحله به بعد آب مورد نیاز برای مصرف از منبع دیافراگمی موجود برداشت میشود. در ادامه همین روند هنگامی که فشار آب مجددا پایین بیاید و به فشار پرشر سوئیچ حداقل برسد اینبار فرمان روشن شدن یک الکتروپمپ به مدار ارسال میشود. این چرخه همواره جهت تامین فشار آب بهینه مورد نیاز ادامه پیدا میکند.

قیمت بوستر پمپ آبرسانی

قیمت بوستر پمپ های آبرسانی و آتش نشانی شامل فاکتورهای متفاوتی میشود. لذا در هنگام مقایسه حتما به جزئیاتی مانند کیفیت شیر آلات و اتصالات، نوع برند و قدرت و توان الکتروپمپ ها، تابلو برق و کیفیت و اصالت مدار فرمان، کیفیت مونتاژ پمپ ها، کلکتور و کارکرد بوستر پمپ و… توجه کرده و آنها را در نظر داشته باشید.

در جدول زیر نمونه هایی از مدلهای مختلف بوستر پمپ آب با توانها و حجمهای متفاوت ارائه شده است. بدیهی است که تمام موارد فوق براساس نیاز کارفرما قابل تغییر خواهد بود.

نکاتی جهت نگهداری بوستر پمپ آب

• آب ورودی در پمپ ها باید کاملاً  تمیز باشد. اگر در داخل پمپ ها آب نباشد و به اصطلاح خشک کار کنند، پمپ صدمات جدی خواهد دید. لذا همواره اطمینان حاصل کنید درون پمپها آب وجود داشته باشد.
• در دمای هوای بسیار سرد که امکان یخزدگی آب وجود دارد تمهیداتی برای جلوگیری از این اتفاق بیاندیشید.
• دقت کنید که پمپها بدون صداهای اضافی و غیر عادی کار میکنند. اگر متوجه شدید عملکرد هر کدام از آنها غیر عادی است آن را از مدار خارج کنید.
• در مواقعی که قرار است برای مدت زمان زیادی  پمپهای شما کار نکنند آب درون سیستم را تخلیه کنید. اگر این کار قابل انجام نیست سعی کنید در فواصل زمانی کوتاهتر ، مثلا هفته ای یکبار، سیستم را روشن کنید تا از صدمه دیدن آن جلوگیری شود.
• اگر شیر خروجی بسته است پمپ را بیشتر از چند لحظه روشن نکنید.حالت دستی بوستر پمپ برای تست و یا زمانهای حادثه در نظر گرفته شده است. به همین دلیل استفاده از دستگاه در حالت دستی و با زمان زیاد باعث خواهد شد پمپها به صورت جدی دچار مشکل شوند.
• دقت کنید که جهت گردش الکتروموتور و همچنین پمپ آب  درست باشد. اگر پمپ شما برعکس کار کند میتواند باعث خرابی دیگر بخشهای سیستم شود.
•  اگر متوجه شدید که پمپها بیش از اندازه روشن و خاموش میشوند باید جهت رفع عیب آنها اقدام کنید. اگر این روند ادامه دار باشد قطعات پمپ آسیب جدی خواهند دید.
•  هر از گاهی نسبت به بررسی فشار خروجی پمپ طبق فشار اعلام شده ی استاندارد آن اقدام کنید. اگر فشار لازم توسط بوستر پمپ آب تامین نمیشود جهت رفع مشکل آن اقدام کنید.
• در هنگام گیرپاژ کردن پمپ به خصوص  به دلیل خاموش بودن آن با ابزار مناسب مهره ی روی پمپ را بگردانید تا به حالت نرمال برگردد.